Hai moitos anos que comparto con Camilo Franco a idea de que o relato é unha forma literaria especialmente acaída aos tempos que vivimos, a pesar de que se vendan máis novelas ca libros de relatos, certamente. Non é este o mellor momento para xustificar esa opinión de que o relato non é un xénero menor, unha especie de capacitación para abordar a tese doutoral do narrador: a novela, único xénero artístico que segue a regra: besta grande, ande ou non ande.
Tamén hai moitos anos que levo pelexando con editores e colegas, sostendo que a fórmula habitual de empaquetar os relatos, consistente en xuntalos en mazos que teñan a mesma masa que unha novela é algo máis que un erro: é unha obcecación que non conduce a nada. A gravitación e a literatura son cousas distintas.
Levo anos tratando de encontrar unha fórmula editorial intermedia que permita ao relato encontrar ese espazo fugaz da viaxe en autobús, da sala de espera do médico ou do avogado, ou dun simple café a mediodía, no que un acaba collendo o xornal ou unha revista que en calquera outra situación nunca sostería ante os ollos.
Como un xa vai sendo algo maior, acaba por acreditar nesa frase que nos repiten desde pequenos en todas as casas, esas que nos fan galegos con máis ou menos lingua: se queres que algo se faga, faino ti. Algúns sabedes que xa vos ofrecín un adianto. Agora a cousa vai empezar a se pór algo máis seria. Cantos de vós tedes, ou pensades mercar, teléfonos de cinco polgadas ou máis? Probastes a ler no teléfono? E case certo que todos tedes unha taboreliña desas… Talvez isto non sexa máis que unha aposta destinada ao fracaso. Pero a Viana do Bolo, Estaca de Bares, Ancares ou o Baixo Miño chega hoxe, e cada vez chegará mellor, o teléfono e a banda larga. E que me diga calquera editor como pode vender nunha aldea dunha soa desas zonas. Hai décadas que as deron por perdidas, como se nunca formasen parte do país. O papel é o papel, si.
Xa, xa sei o que diredes. Amazon. Uuuu… El demonio! A min ensináronme nunha desas aldeas que Deus é bo, e o demo non é malo. Porque algúns aínda temos algo máis que a lingua para probar cal é a terra que nos deu. Vaia, escapóuseme.
Por certo, se vos gusta, podédelo empregar como agasallo para os que están fóra, roendo saudade. Non é máis caro nin hai que pagar portes. E eles tamén o poden mercar por eses mundos.
Próximo lanzamento: “Outeiro dos Mouros”, KDP, edición electrónica. Entre vinte e trinta páxinas (dependendo do dispositivo) Prezo: 0,96€ (máis ou menos)
Tamén podedes acceder a outras versións dos mesmos relatos no blog, que algúns xa coñecedes.